Tüp Mide Ameliyatı Ve Beslenme

Siz değerli okurlarımız için tüp mide ameliyatı hakkında hazırladığımız bilgi dolu yolculuğumuzun 4. Ve son bölümü olan tüp mide ve beslenme bölümüne hoş geldiniz! Bu bölüm Dr. Ceyhun Aydoğan ve beslenme ve diyet uzmanı tarafından birlikte hazırlanmıştır.

Önceki bölümlerde;

• Tüp mide ameliyatının kilo verme üzerindeki etkisinden,
• Ameliyat sürecinin adım adım nasıl ilerlediğinden,
• Tüp mide ameliyatının avantaj ve dezavantajlarından bahsetmiştik.

Tüp mide ameliyatından sonra size verilen beslenme önerilerine uymak ve diyetinize sadık kalmak; hem iyileşme sürecinizi olumlu yönde etkileyerek dumping sendromu gibi komplikasyonların önüne geçecek, hem de uzun vadede etkili ve kalıcı bir kilo kaybı yaşamanızı sağlayacaktır.

Tüp mide ameliyatı olmayı planlıyorsanız, muhtemelen en çok merak ettiğiniz konulardan tüp mide ameliyatı sonrası beslenme şeklidir.

Bu bölümü okuyarak;

• Tüp mide ameliyatından önce ve sonra nasıl beslenmeli?
• Tüp mide ameliyatı sonrası sıvı ve katı beslenme dönemleri nedir?
• Tüp mide ameliyatından sonra neler yenir?
• Ameliyat sonrası genel beslenme ve diyet önerileri nelerdir? Gibi sorulara detaylı cevaplar bulacaksınız.

Bölümün sonunda ise tüp mide ameliyatından sonra beslenme ile ilgili en çok merak edilen 20 soru ve cevaplarını görebilirsiniz.

Hadi gelin tüp mide ameliyatı sonrası beslenme düzenimizde neler değişiyor birlikte inceleyelim.

TÜP MİDE AMELİYATI ÖNCESİ BESLENME

Obezite cerrahisi, morbid obezitesi olan hastalarda uzun süreli kilo kaybı sağlamak ve sürdürmek, ayrıca fazla kilolarına eşlik eden ek hastalıkları iyileştirmek için en etkili tedavi yöntemidir. Bu kişilerin obeziteye bağlı çeşitli sağlık sorunları ve cerrahi riske sahip oldukları için tüp mide ameliyatı öncesi durumlarının optimize edilmesi son derece önemlidir. Tüp mide ameliyatına hazırlık aşamasında sağlıklı ve dengeli bir beslenme planına başlayarak, ameliyat sonrası beslenme düzeninize daha kolay alışabilirsiniz.

Tüp mide ameliyatı öncesi nasıl bir diyet uygulanmalı sorusunun cevabı cerrahınızın ve diyetisyeninizin hazırladığı listede gizli. Ameliyattan 2 hafta önce size verilen listeyi uygulamanız yukarıda bahsettiğim sebeplerden dolayı size avantaj sağlayacaktır.

Tüp mide ameliyatı öncesi beslenme nasıl olmalı diye düşünüyorsanız genel olarak ameliyat öncesi diyet önerileri aşağıdakileri içerir.

• Yağsız protein içeren besinler tüketin,
• Karbonhidrat tüketiminizi sınırlayın ( ekmek, makarna, pilav vb.),
• Şeker ve türevlerini içeren gıdaları tüketmeyin ( şeker, şekerli tatlılar, şekerli içecekler),
• Su tüketiminizi arttırın,
• Kafein idrar söktürücü olduğu için dehidrasyona neden olabilir. Bu nedenle Kafeinli içeceklerin tüketimini operasyondan en az 2 hafta önce bırakmak önemlidir.

TÜP MİDE AMELİYATI SONRASI BESLENME DÖNEMLERİ

Tüp mide ameliyatı olmanın temel amacı kilo vermeyi sağlamaktır. Bu nedenle ameliyat sonrası diyet, hastaların iyileşme sürecine yardımcı olmakla birlikte kilo verme sürecinin de başlangıcı olarak kabul edilir.

Tüp mide ameliyatından sonra, hacmi küçülen ve iyileşmeye ihtiyacı olan mideniz için 5 aşamalı bir beslenme programına başlayacaksınız. Her aşamayı atlamadan uygulamanız genel sağlık durumunuz ve iyileşme süreciniz için önemlidir.

Tüp mide ameliyatından sonra beslenme dönemleri neden uygulanıyor?

Aşamalı bir diyet uygulanmasının nedeni ameliyat sonrası değişen mide boyutu sebebiyle hastaların gıda dokularına olan toleranslarını belirlemek ve beslenme ihtiyaçlarını karşılamaktır.

1. Berrak Sıvı Dönemi

Bu aşama için belirlenmiş bir beslenme planı yoktur. Önemli olan sıvı tüketimidir.

Başlangıç: Ameliyattan sonra hastanedeyken başlar.

Amaç: Vücudun herhangi bir besini sindirim veya emilimi için ameliyattan sonra birkaç güne ihtiyacı vardır. Bu süre içinde yemek yenmez ancak vücudun susuz kalmaması da oldukça önemlidir. Bu nedenle ameliyat sonrası su dengenizi sağlayacak olan 1.aşama berrak sıvı diyeti başlar.

Hedef: Günde 1300 -1800 ml sıvı

İzin verilen sıvılar:  Su, şekersiz çay, bitki çayı, berrak et suyu, tavuk suyu,

Su ile seyreltilmiş  %100 meyve ve/veya sebze suları. Bunlar ilave şeker veya posa içermemelidir ve günde 500 ml ’yi geçmemelidir, tanesiz komposto, hoşaf.

Uyarı: 

• Tek seferde yalnızca birkaç küçük yudum almalısınız.
• 15 dakika boyunca ortalama 30mlsıvı alabilirsiniz.
• Tüketmeniz gereken sıvıyı gün içine bölmelisiniz.
• Mideyi tahriş edeceği için 4. Aşamaya kadar kafeinli içecekler( kahve) tüketmekten kaçının.
• Soda, maden suyu gibi içecekler gaz, geğirme, şişkinlik ve mide rahatsızlığına neden olabileceği için tüketilmemelidir.
• Bu aşamadayken protein ilaveli içecek tüketilmemelidir.

Midenizde hava oluşmasına neden olacağı için pipet kullanmamalısınız.

2.Tam Sıvı Dönemi

Başlangıç: Hastanedeyken başlar,  tüp mide ameliyatından sonraki ilk 15 gün beslenmesidir.

Amaç: Sıvı tüketmeye devam edeceksiniz ancak bu aşamada biraz daha kalın- yoğun kıvamlı sıvı çeşitlerine geçiş yapmış olacaksınız. Tükettiğiniz sıvılara toplamda 60 gram protein ilavesi ile iyileşme sürecinize destek sağlanacak.

Hedef:  Günde 60 gram protein, 1300 -1800 ml sıvı

Tüp mide ameliyatı sonrası ilk hafta beslenmenizde hedefe ulaşmak kolay olmayabilir, her gün daha iyisi için denemelisiniz!

 

İzin verilen sıvılar: 

• aşamada olan tüm sıvılar,
• Laktozsuz süt,
• Laktozsuz kefir,
• Bitkisel kaynaklı sütler,
• Kremasız tanesiz çorbalar,
• Meyvelerle yapılmış smoothie.

(sulandırabilirsiniz)

Uyarı

• Soda, maden suyu gibi gazlı içecekleri tüketmeyin.
• Pipet kullanmayın.
• Özellikle diyabet hastalığınız varsa, kan şekeri dengenizi sağlamak adına meyve sularını mutlaka seyrelterek tüketin.
• Asitli ya da baharatlı besinlerden kaçının.

Aşama 2’deki kalın sıvılarla ilgili sorun yaşadıysanız bir önceki aşamaya dönüp daha sonra tekrar deneyebilirsiniz.

3. Püre Dönemi

Başlangıç: Tüp mide ameliyatı sonrası 2. Haftada tam sıvı diyeti bittikten sonra başlar, ortalama olarak 2 hafta devam eder ve bu şekilde tüp mide ameliyatının 1. ay beslenme programı tamamlanmış olur. 

Amaç:  Bu aşamadaki temel hedefimiz püre kıvamındaki yiyecekleri beslenmenize ekleyerek günlük kalori alımınızı arttırmaktır. Besinlerin tamamı bebek maması kıvamında püre şeklinde olmalıdır. Bunun temel nedeni sindirimin daha kolay gerçekleşmesini sağlamak, karaciğer ve diğer organların aşırı çalışmasını önlemektir.

Önerilen günlük diyet programı:

• Her biri 55 gram 4 küçük öğün
• Her biri 170 gramlık 3 protein içeceği

Hedef:  Bazı yiyeceklere olan toleransınız ameliyattan önceki gibi olmayabilir. Gaz, mide rahatsızlığı, ishal gibi sindirim sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle her yeni gıda maddesini vücudunuza yavaş yavaş tanıtmalısınız.

• Günde 60 gram protein tüketmeye devam etmelisiniz

 

Önerilen Besinler:

• Önceki aşamalardaki tüm sıvılar
• Yoğun kıvamlı çorbalar ( mercimek çorbası, yaylı çorbası vb. * baharatsız )
• Meyve püreleri ( muz, rende elma vb.)
• Sağlıklı yağlar
• Avokado püresi ( ¼ ile başlayın )
• Şekersiz- sade Fıstık, fındık, badem ezmesi ( 1 tatlı kaşığı smoothielere ekleyebilirsiniz.)
• İyi pişmiş ve püre haline getirilmiş tavuk, hindi, somon etleri, sebze ile birlikte pişirebilirsiniz.
• Yumurta beyazı ile omlet
• Yoğurt
• İyi pişmiş kabak, havuç, ıspanak
• Patates püresi, tatlı balkabağı püresi, tatlı patates ( tereyağı ilave etmeyin )
• Yulaf lapası
• Kavanoz bebek mamaları

Aşağıdaki tabloda tüp mide ameliyatından sonra püre döneminde izin verilen ve izin verilmeyen yiyecekleri görebilirsiniz.

Besin Grupları	İzin Verilen	İzin Verilmeyen
Tahıllar	Yulaf ezmesi ile yapılmış lapa	Kahvaltılık gevrek, ekmek, kek, çörek, Börek, Bisküvi
Meyve	Asidik olmayan püre ve pişmiş meyveler ( muz, elma, şeftali vb.)	Kuru meyveler, püre edilmemiş meyveler
Sebze	Püre haline getirilmiş sebzeler (kabuksuz) Püre haline getirilmiş sebze çorbası Sebze/domates suyu	Salata ve çiğ sebzeler Püre edilmemiş sebzeler
Et ve et yerine geçen besinler	Püre haline getirilmiş yavaş pişirilmiş et veya Tavuk (yağsız ve derisiz) Çırpılmış yumurta (yumuşak, püre) Püre baklagiller	Pişmemiş et, tavuk, balık Omlet, kızarmış yumurta, sosis, salam, sucuk, pastırma Püre edilmemiş baklagiller
Süt ürünleri	Az yağlı / laktozsuz süt Az yağlı peynir, Laktozsuz yoğurt, Laktozsuz kefir	Sert peynirler, Ezine peyniri, otlu / çeşnili peynirler, dondurma
Diğer		Kuruyemiş, çikolata

 Uyarılar

• Katı besinler ile sıvıları birlikte tüketmemelisiniz.
• Yemeklerinizden 30dakika önce sıvı tüketiminize ara verin.
• Kusmayı önlemek için yavaş ve iyi çiğneyerek yiyin.
• Öğününüzün tamamını tek seferde bitirmek zorunda değilsiniz. 30 dakika veya daha uzun aralıklarla mola verdikten sonra yemeye devam edebilirsiniz.
• 200 ml kadar seyreltilmiş meyve suyu içmeye devam edebilirsiniz. Ancak meyve suları yoğun kalori içerdiği için, iyileşme süreci ilerledikçe tüketimine gerek kalmayacak.
• Midenizi tahriş etmemesi için asitli meyvelerden ve yoğun baharatlardan uzak durmalısınız.
• Püre besinler mide bulantısı, kusma gibi sindirim sorunlarına neden oluyorsa, birkaç gün için bir önceki aşamaya dönebilirsiniz.
• Ameliyattan sonra yumurta ve süt ürünlerini karşı tolere edememe durumu yaşanabilir. Bu besinleri tek seferde beslenmenize eklemek yerine, 2 günde 1 yeni besin maddesi ekleyerek vücudunuzdaki tepkisini tespit edebilirsiniz.

Eğer bu besinlerden herhangi birini yedikten sonra rahatsızlık yaşıyorsanız tüketmeye ara vermelisiniz.

4.Yumuşak Gıda Dönemi

Başlangıç: Tüp mide ameliyatı sonrası 5. Haftadan itibaren yumuşak beslenme dönemi başlar,  2-4 hafta devam eder.

Amaç: İyileşme sürecinizi belirlemek için önemli olan bu aşama sıvı gıdalar ile katı gıdalar arasındaki geçiş dönemidir.

Yiyeceklerinizin kıvamı çatalla ezilebilecek yumuşaklıkta olmalıdır.

Önerilen günlük diyet programı:

• Her biri 55- 85 gram 4 küçük öğün

Her biri 170 gramlık 2 protein içeceği

Hedef: Sıvılar yerine yiyeceklerden daha fazla tüketmeye başlayın.

Aşağıdaki tabloda tüp mide ameliyatından sonra yumuşak gıda döneminde izin verilen ve izin verilmeyen yiyecekleri görebilirsiniz.

İzin verilen besinler

• Bir önceki aşamada olan tüm besinler
• Tavuk ve etlerin but gibi yumuşak kısımlarını tercih etmelisiniz. Göğüs eti sert olacağı için tüketimi zor olabilir.
• İyi pişmiş balık
• İyi haşlanmış az lifli sebzeler
• Suda bekletilmiş ve iyi pişmiş kuru baklagiller ( Humus vb.) : Vitamin, mineral, protein ve lif içeriği sayesinde tüp mide ameliyatından sonra baklagillerin tüketimi oldukça faydalıdır. Ancak sindirim sorununa neden olmaması için beslenmenize yavaş yavaş eklemelisiniz.

Aşağıdaki tabloda yumuşak gıda döneminde izin verilen ve izin verilmeyen yiyecekleri görebilirsiniz.

 

Uyarı

• İlk önce tabağınızdaki proteini yemelisiniz.
• Her yemekten 30 dakika önce sıvı tüketimini bırakmalısınız.
• Yemeklerle birlikte mümkünse sıvı tüketmemelisiniz.
• Küçük ısırıklarla, yavaş ve iyi çiğneyerek yemelisiniz.

Açlık hissetmeseniz bile öğünlerinizi düzenli yapmalısınız.

Besin Grupları	İzin Verilen	İzin Verilmeyen
Tahıllar	Yulaf ezmesi ile yapılmış lapa, yumuşak ve iyi pişmiş makarna, erişte, pirinç	Ekmekler, granola-tahıl gevrekleri
Meyve	Asidik olmayan yumuşak meyveler	Kuru meyveler, sert meyveler
Sebze	İyi pişmiş sebzeler (çatalla ezilebilir), patates- tatlı patates püresi, balkabağı püresi	Bezelye , mısır gibi sindirimi zor sebzeler, Salata ve çiğ sebzeler
Et ve et yerine geçen besinler	Yağsız etler, Buğulanmış- kemiksiz balık, İyi pişmiş kurubaklagil, yumurta (çırpılmış, haşlanmış, poşe, omlet)	Izgarada pişmiş çiğnemesi zor biftek, pirzola, tavuk göğüs gibi etler), sosis, salam, pastırma, sucuk
Süt ürünleri	Az yağlı, laktozsuz süt, Laktozsuz yoğurt, şekersiz sütlaç, az yağlı peynir	Çeşnili peynirler, tam yağlı peynir
Diğer		Kuruyemiş, çikolata

5.Katı Gıda Dönemi

Uzun ve zaman zaman zorlayıcı olabilen ilk 4 aşamayı nihayet bitirdiniz ve artık sıvılardan katı gıdaya geçiş yapabilirsiniz.

Artık her öğününüzde biraz daha fazla yemeye başlayabilir ve yeni yiyecekleri beslenmenize ekleyebilirsiniz.

Önerilen günlük diyet programı:

• Her biri 85- 100 gram 3-4 öğün
• Her biri 170 gramlık 2 protein içeceği

Hedef: Proteinli içecek tüketimini artık azaltarak, katı gıdalara geçişin sağlayın.

Günlük sıvı tüketimine devam edin.

60 gram protein almaya devam edin.

Besin Grubu	Tercih Edin	Sınırlandırın
Tahıllar	Yulaf lapası, yulaf ezmesi,tam tahıllı gevrek, Tam tahıllı ekmek, tam tahıllı makarna, kinoa,bulgur vb.	Beyaz ekmek, beyaz un ile yapılmış hamur işleri, börek, rafine şekerli ürünler
Meyve ( 1 porsiyon)	Tüm mevsim meyveleri	Meyve suyu, kuru meyve
Sebze ( 3-4 porsiyon)	Mevsim sebzeleri	Kızarmış sebze ( patlıcan, kabak kızartması vb.) Patates, mısır gibi nişastalı sebzeler
Et ve Et yerine geçen besinler (2 porsiyon)	Yağsız et / tavuk (80gr) Balık (80-100gr) Yumurta ( 2 adet) Baklagiller	Şarküteri ürünleri, işlenmiş etler Yağlı etler
Süt ürünleri	Az yağlı süt, proteinli yoğurt, az yağlı peynir	Dondurma, şekerli- aromalı sütler
Sıvılar	Çay, kahve, bitki çayı	Meyve suyu, alkolsüz içecekler, alkollü içecekler, enerji içecekleri, milkshake, sporcu içecekleri

KATI GIDA DÖNEMİ İÇİN GENEL ÖNERİLER

1. Günde 5-6 küçük öğün ve ara öğün yapın.
2. Besleyici katı gıdaları tercih edin.
3. Yavaş yemeye özen gösterin ve doyduğunuzu hissettiğiniz az yemeği bırakın.
4. Yemeklerinizle birlikte sıvı tüketmeyin.
5. Su tüketiminizi kontrol edin, sağlıklı sıvılar tüketin.
6. Fiziksel olarak aktif olun.
7. Multi vitamin takviyelerinizi ihmal etmeyin.

AMELİYAT SONRASI SAĞLIKLI BESLENME ÖNERİLERİ

Tüp mide ameliyatı sonrası kilo vermeyi sağlamak ve bunu uzun süre korumak için sağlıklı bir diyet programını takip etmeniz gerekir. Mide küçültme ameliyatlarından sonra besin alımınız sınırlanacağı için, yediğinizde size maksimum sağlık faydası sağlayacak yiyecekleri tercih etmelisiniz. Ameliyat sonrası ve diyet kurallarına uymak besin eksikliklerini önlemek ve kas dokusunun korunmasını sağlamak için ekstra önem taşımaktadır.

Beslenme bakımı ile sadece ameliyat sonrası besin yetersizlikleri ve komplikasyonlar önlenmekle kalmaz, aynı zamanda hastaların tekrar kilo alma riski de azaltılır.

TÜP MİDE AMELİYATI SONRASI KALORİ VE MAKROBESİN DAĞILIMI

Kilolarıyla başı dertte olanlar, kalori ve besin gruplarını mutlaka duymuştur. Kilo verme ameliyatı sonrası kalori ve besin gruplarının takibini yapmak ilk başta bunaltıcı ve yorucu görünse de bu süreç zamanla çoğu hasta için günlük rutinlerinin bilinçsiz bir şekilde parçası haline gelir. Tüp mide ameliyatı sonrası beslenme planın

Nedir bu besin grupları ve ne işe yarıyorlar?

Makro Besinler

Makro besinler beslenmemizin temel taşlarıdır. Karbonhidrat, protein ve yağlar makro besinleri oluşturan ve en büyük miktarda tükettiğimiz ana besin gruplarıdır.

Vücudumuzun ihtiyacı olan enerjinin büyük bir kısmını makro besinlerden sağlarız. Özellikle kilo verme süreçlerinde ve tabii ki tüp mide ameliyatından sonra kalori saymak yerine, vücudumuza aldığınız makro besinleri saymak bizim için daha önemlidir.

Makro besinleri takip etmek daha sağlıklı ve akıllıca beslenme seçimleri yapmanızı sağlar.

Peki, kaloriler önemsiz mi?

Kalori bir enerji birimidir. Tükettiğimiz bir besinin kaynağından ne kadar enerji alacağımızı öğrenmemizi sağlar.1000 kalori yerseniz 1000 birimlik enerji almış olursunuz. Basit bir sistemle;  tükettiğinizden daha fazla kalori yaktığınızda kilo vermeye başlarsınız!

• 1 gram karbonhidrat 4 kalori
• 1 gram protein 4 kalori
• 1 gram yağ 9 kaloridir.

1 büyük paket patates kızartmasında ortalama olarak 400 kalori bulunmaktadır. Bunun 55 gramı karbonhidrat, 4 gramı protein, 20 gramını ise yağ oluşturur. Küçük bir sandviç, sebze ve meyve ile oluşturulan, aynı kaloriyi içeren bir tabakta ise besin gruplarının dağılımı ve kalitesi çok daha farklıdır.

Burada bizim için önemli olan yediğiniz 400 kalorinin hangi makro besinleri içerdiğidir. Yani aslında kilo vermek için aldığımız kalori hala önemli olmakla birlikte, asıl sebebi aldığınız kalorinin kaliteli kaynaklardan gelmesidir.

Kaloriler yerine makro besinleri saymanın önemi aslında tam da burada ortaya çıkıyor. Bazı insanlar karbonhidrat içeriği yüksek besinler yiyip yetersiz protein alırken; bazı insanlar da daha çok protein ağırlıklı beslenip, yeterli miktarda yağ grubu içeren besinleri tüketmeyebilirler.

Tüp mide ameliyatından sonra makro besin gruplarını belirlenen ölçüde almak önemlidir. Sayma işlemi yaparak olası bir dengesizliğin önüne geçmek mümkündür. Bununla birlikte; bazı insanlar, aşırı sağlıklı olma düşüncesiyle sayma işlemini takıntı haline getirerek yeme bozukluğu yaşayabilirler. Bu yüzden sizin için en doğru olan, beslenme eğitimini diyetisyeninizden sağlamaktır.

Tüp mide ameliyatı sonrası kaç kalori almak gerekir?

Kilo verme ameliyatı sonrası kilo kaybı için önerilen net bir kalori miktarı bulunmamaktadır. Kişinin alması gereken toplam kalori;

• Yaş
• Cinsiyet
• Günlük aktivite düzeyi gibi etkenlere bağlı olarak değişmektedir. Bununla birlikte, negatif enerji dengesini sağlamak önemlidir.

Günlük kalori ihtiyacınız kişiye özel şekilde belirlenir beslenme uzmanınız tarafından belirlenir. Bu sayı ortalama olarak, ameliyat sonrası ilk günler için 400- 500 kcall olurken, ameliyat sonrası 1. Yılın sonunda 1000-1200 kaloriye kadar çıkmaktadır. Bu değerler kişiye göre değişmektedir.

 

Tüp Mide Ameliyatından Sonra Karbonhidrat Tüketimi

Karbonhidratlar vücudumuzun ana enerji kaynağıdır. Enerji sağlamasının yanı sıra;

• Beyin
• Kas
• Sinir sistemi gibi hayati önem taşıyan vücut bileşenlerinde önemli roller bulunmaktadır.

Karbonhidrat basit ve kompleks karbonhidrat olmak üzere temelde 2 gruba ayrılabilir. Sağlığı korumak için yeterli miktarda sağlıklı diyeceğimiz kompleks karbonhidratları tüketmek önemlidir.

Basit karbonhidrat                 

Şeker ve şeker içeren besin maddeleri basit karbonhidrat grubuna girmektedir. Bu grup besinler vücudumuz için hızlı bir enerji kaynağı olarak kullanılır.

Çilek, elma, armut gibi meyvelerde bulunan doğal şekerler olduğu gibi yapay diyebileceğimiz rafine şeker – beyaz / sofra şekeri- de bulunmaktadır.

Gıdalarda doğal olarak bulunan şeker vücudumuz için enerji kaynağı olmakla birlikte aynı zamanda bize vitamin, mineral ve lif de sağlamaktadır.

Sağlıksız şeker kaynaklarına;

• Şeker,
• Çikolata,
• Kek, kurabiye, çörek,
• Yüksek şekerli meşrubatlar,
• Şeker ilaveli meyve suları,
• Şekerli yoğurt örnek olarak verilebilir.

Bunlar besin değeri açısından kalitesiz ve yüksek kalorili oldukları için hem normal bireylerin hem de tüp mide ameliyatı olan hastaların tüketiminden kaçınmaları gerekmektedir.

 

Kompleks karbonhidrat

Kompleks karbonhidratlar, bireylerin sağlığı için önemli olan vitamin, mineral ve lif sağlayan önemli besin maddeleridir. Kompleks karbonhidratlara nişastalı besinler olan; mısır, bezelye, pirinç, kinoa, bulgur gibi gıda maddeleri örnek olarak verilebilir.

Lifler, bitki bazlı besinlerin, vücudumuz tarafından sindirilemeyen kısmıdır ve mercimek, nohut, yulaf, sebzeler gibi besinlerde bulunmaktadır.

Liflerin vücudumuzda;

• Bağırsak hareketlerinin iyileştirilmesi
• Bağırsak bakterilerinin desteklenmesi
• Kolesterol seviyelerinin azaltılması
• Şeker emiliminin yavaşlatılması gibi önemli görevleri bulunmaktadır.

Tüp mide ameliyatı olan hastalar için lif tüketimi önem taşımaktadır. Hastaların günde en az 20 gram lif tüketmeleri kabızlık, sindirim sorunları, metabolizmanın yavaşlaması gibi durumlara karşı koruyucu olacaktır.

 

Tüp mide hastalarının ne kadar karbonhidrata ihtiyacı vardır?

Tüp mide ameliyatı sonrası tüketilmesi gereken karbonhidrat miktarı için kesin bir öneri bulunmamaktadır ve gereksinimi erken dönem ve uzun dönemde farklılık göstermektedir.

Ameliyat sonrası hacmi küçülen mide, tek seferde yüksek miktarda besin maddesini alamaz. Bu nedenle özellikle ilk zamanlarda midenin, iyileşmeyi desteklemek için ağırlıklı olarak protein içeren besinlere ihtiyacı olmaktadır.

Tamamen iyileşmiş hastalarda ise karbonhidrat tüketimi günlük olarak 100-130 gram arasında olabilmektedir. Bilişsel fonksiyonların sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi için karbonhidrat alımının günlük olarak minimum 50 gram alınması önemlidir.

Tüp Mide Ameliyatından Sonra Protein Tüketimi

Protein köken olarak, ‘’ birincil öneme sahip’’ anlamına gelen Yunanca ‘’proteis ‘’ kelimesinden gelmektedir. Gerçekten de günlük beslenmemizde mutlaka olması gereken 3 temel makro besinden biridir.

 Vücuttaki temel görevleri arasında;

• Kas dokusunun oluşturulması ve korunması,
• Ameliyattan sonra yara iyileşmesine yardımcı olması,
• Hormonlar, enzimler ve bağışlık sistemi antikorlarının oluşturulması,
• Saç, tırnak, cilt sağlığı,
• Tokluk sağlaması gibi birçok farklı görevi olan bir makro besin ögesidir.

Yapılan çalışmalarda kilo verme ameliyatı sonrası protein alımının sadece tokluğu sağlamakla kalmayıp aynı zamanda yağ kaybı açısından da uzun vadeli olarak cerrahi sonuçları etkilediği bulunmuştur.

Tüp mide hastalarının ne kadar proteine ihtiyacı vardır?

Protein ihtiyacı kişiden kişiye değişmekle birlikte, ameliyat sonrası hastalara önerilen ortalama protein miktarı günde 60-90 gramdır.

Tüp mide ameliyatından sonra hastalar yeterli protein almadığı takdirde;

• Vitamin ve mineral yetersizlikleri,
• Saçlarda incelme ve dökülme,
• Kas kaybı,
• Halsizlik, kronik yorgunluk,
• Açlık hissi,

Kilo kaybının azalması gibi yan etkiler görülebilir.

Tüp Mide Ameliyatından Sonra Yağ Tüketimi

Diyetsel yağ, karbonhidrat ve protein gibi vücudumuzun ihtiyaç duyduğu temel makro besinlerden biridir. Genel olarak yoğun enerji verdiği bilinen yağların enerji kaynağı olmanın yanı sıra;

• Büyüme ve gelişmeyi desteklemek,
• Hücrelerimizde bulunan hücre zarının yapısında bulunmak,
• Beyin ve sinir sistemi sağlığını korumak,
• Bazı vitaminlerin vücutta çözünmesini sağlamak ( A,D,E,K) gibi görevleri bulunmaktadır.

Yağlar genel olarak doymuş ve doymamış yağ olmak üzere 2 gruba ayrılmaktadır.

Yüksek miktarda doymuş yağ tüketimi; kötü kolestrol olarak bilinen LDL kolestrolün kanda yükselmesine sebep olur ve kalp damar hastalıkları için bir risk faktörü oluşturur. Bu nedenle doymuş yağ tüketiminin sınırlandırılması önemlidir.

Doymamış yağlar ise sağlıklı bir beslenme düzeninde olması gereken kaliteli yağ grubudur. Doymamış yağların tüketimi ile LDL kolestrol seviyeleri azalması gibi sağlıkla ilişkili olumlu etkileri vardır.

Doymuş yağ

Hayvansal kaynaklı besinler; kuzu, dana eti, , tereyağı, tam yağlı peynirler, tam yağlı süt, krema, pastırma, yumurta sarısı, hindistancevizi yağı

Doymuş yağ içeren besinleri sağlıksız olarak adlandırmak doğru değildir. Tüm bu besin maddeleri uygun miktarda tüketildiği takdirde sağlıklı olan yiyeceklerdir. Bununla birlikte doymuş yağ içeriklerinin yüksek olması nedeniyle ölçülü tüketimi önerilir.

Doymamış yağ

Badem, kaju fıstığı, yer fıstığı, ceviz ve ceviz gibi kuruyemişler, chia, keten tohumu, susam, zeytin, avokado doymamış yağlar kategorisine girer.

Kaliteli yağ kaynakları olmakla birlikte kalori içerikleri yüksek olduğu için doymamış yağ içeren besinleri de uygun miktarda tüketmek önemlidir. Fazla tüketimi kilo vermenizi engellemekle birlikte, kilo alımına sebebiyet verebilir.

Trans yağ olarak adını sıklıkla duyduğunuz yağlar ise, kimyasal olarak oluşturulan ve tüketiminden tamamen kaçınılması gereken yağ çeşididir. Trans yağların,  LDL kolesterolü arttıp; iyi kolesterol olan HDL ‘yi düşürdüğü için kalp sağlığı için oldukça tehlikelidir.

Trans yağlar; kraker, şeker, kek, margarin gibi paketli gıdaların içinde bulunur. Etiketleri okuduğunuzda gördüğünüz ‘’hidrojene yağlar’’ trans yağdır. Trans yağlar aynı zamanda fast-food ürünlerinin kızartılmasında kullanıldığı için patates kızartması, soğan halkası vb. ürünlerin tüketiminden kaçınmak önemlidir.

Tüp mide hastalarının ne kadar yağ tüketmeye ihtiyacı vardır?

Bariatri hastası olmayan sağlıklı bireylerin günlük enerjilerinin %30-35’inin yağdan gelmesini isteriz. Tüp mide hastalarında da bu miktar hemen hemen aynıdır ( Ort. Olarak 45-60gram ).

Ameliyat sonrası mide boyutunun küçülmesi sebebiyle vücuda çok fazla besin maddesi alamayan hastalar için, enerjisi yoğun sağlıklı yağların tüketimi avantaj sağlar. Yapılacak bariatrik tariflerde fındık, badem, fıstık gibi yağlı tohumları ekleyerek günlük kalori ihtiyacına destek olabiliriz.

 

Notlar

• Yemeklerinizi hazırlarken mutfak terazisi veya ölçü kaşıkları kullanın.
• Çoğu hasta ameliyattan sonra öğün atlayarak daha fazla ve hızlı kilo verecekleri düşüncesine kapılmaktadır. Midenizi çok zorlamamakla birlikte günlük olarak almanız gereken besinleri mutlaka tüketmelisiniz. Öğün atlamak kilo vermenizi hızlandırmayacak aksine iyileşme sürecinizi olumsuz etkileyecektir.
• Haftada 1 kereden fazla tartılmanıza gerek yoktur. Tartı için kendinize bir gün belirleyebilirsiniz.
• Çok sıcak ve çok soğuk içecekler midenizi rahatsız edebilir, bu sebeple tüp mide ameliyatından sonra soğuk su içmemeye özen gösterin.
• Tüp mide ameliyatı sonrası ilk 1 yıl gazoz, kola gibi asitli içecekler içmek midenize zarar vereceği için kesinlikle önerilmez. Aynı zamanda bu içecekler yoğun şeker ve kalori içeren sağlıksız ürünler olduğu için, tüketiminden her zaman kaçınmak önemlidir.
• Tüp mide ameliyatı sonrası baharatlı ve acı yemeklerden kaçınmalısınız. Yemeklerle birlikte tuz tüketiminde bir sakınca yoktur ancak pul biber, acı biber gibi baharatları midenizi rahatsız etmemesi adına bir süre tüketmemelisiniz.
• Özellikle dumping sendromuna neden olmaması için ameliyattan sonra şeker tüketiminizi en aza indirmeniz tavsiye edilir.
• Tüp mide ameliyatından sonra katı gıdalara geçişte ekmek, bazı lifli meyve ve sebzeler, pirinç, sert kabuklu yemişler bazı hastalarda sorunlara sebep olabilir. Bu nedenle ilk zamanlarda bu besinlerden kaçınmak ve daha sonrasında yavaş yavaş vücuda tanıtmak daha iyi bir seçenek olacaktır.

Tüp mide ameliyatından sonra kaçınılması gereken yiyecekler

Tüp mide ameliyatından sonra iyileşmekte olan midenizi yormamak ve zarar vermemek için uzun vadede bazı besin maddelerinin tüketimine dikkat etmek önemlidir.

Gazlı- asitli içecekler; kola, gazoz, soda, maden suyu. ** Portakal asidik bir meyve olduğu için ameliyattan sonra portakal suyu içmek midenizi tahriş edebilir.

Acı ve baharatlı besinler: çiğ köfte, sarımsak, yoğun baharatlı besinler (sucuk, pastırma vb.) Acı sos, pul biber, jalapeno gibi baharatlı ve acı yiyecekler ve soslar midenin iyileşen kesi yerlerini tahriş edebilir. Birkaç ay geçtikten sonra bu tahriş azalma eğiliminde olsa da sağlığınız için acele etmemelisiniz. Midenizin tahammül seviyesine göre ilerleyen süreçte baharatları yemeklerinize ekleyebilirsiniz.

 

İşlenmiş et ürünleri : Salam, sosis, jambon, hindi füme

Ekşi Gıdalar: Turşu, sirke

Yutmakta zorluk yaratacak sert besinler :  Kalın kabuklu ekmek, kraker, taco

Şekerli Besinler: Dondurma, şeker, çikolata, tatlı, pasta vb.

Yüksek yağlı besinler: kızartmış patates, soğan halkası, kızarmış tavuk kanadı, kızartılmış balık cips vb.

Yüksek karbonhidratlı fastfood yiyecekler: Pizza, sosisli sandviç, burger menü (mcdonalds, burgerking)

Gaz yapıcı besinler: nohut, barbunya gibi kuru baklagiller ve bulgur gibi tahıllar sağlıklı besinler olmalarına rağmen sindirim sisteminde gaz ve şişkinliğe neden olabilir. Tüp mide ameliyatından sonra bu besinleri denediğinizde sizi rahatsız etmiyorsa tüketebilirsiniz.

 

 

 

       Sık Sorulan Sorular

1. Tüp mide ameliyatından sonra neden katı sıvı ayrımı yapılıyor?

Tüp mide ameliyatından sonra katı ve sıvı besinleri birlikte tüketmemeniz dumping sendromunu önlemek için önerilir. Midenizin bir huni olduğunu hayal edin. Huniye katı bir yoğurt koyduktan sonra üzerine su ilave ettiğinizde, karışım huniden hızlı bir şekilde aşağıya akacaktır. Bu midenizin hızlıca boşalmasına ve bağırsaklara hızlı bir geçişin olmasına neden olur. İshal, mide bulantısı gibi dumping belirtilerinin yaşanmaması için katı ve sıvı besinleri birlikte tüketmemek önemlidir.

 

2. Tüp mide ameliyatı sonrası sıvı beslenme dönemi nedir?

Ameliyattan sonraki ilk 15 gün sadece sıvı tüketiminin yapıldığı dönemdir. Bağırsak tıkanıklığı, susuzluk gibi durumları önlemek amacıyla yapılır.

 

3. Tüp mide ameliyatı sonrası katı beslenme dönemi nedir?

Tüp mide ameliyatından sonra ortalama olarak 3. Ayda katı besinlere geçiş yapılmaktadır. Bu dönemde artık normal besinleri yavaş yavaş vücudunuza tanıtarak ameliyat sonrası yaşam boyu devam etmenizi istediğimiz beslenme programına geçişinizin başlangıcıdır.

 

4. Tüp mide ameliyatından sonra ne zaman normal yemek yenir?

Tüp mide ameliyatından sonra 3. Ayda normal yemeklere başlanabilir. Bu süre ortalama bir süredir. Her hastanın iyileşme süreci ve tolerans durumu farklı olabilir. Vücudunuzu dinleyin,  tüp mide diyetisyeniniz ve cerrahınızla birlikte doğru zamana karar verebilirsiniz.

 

5. Tüp mide ameliyatından sonra ne yenir?

Tüp mide ameliyatından sonra sıvı- püre- katı beslenme dönemlerinize göre beslenmeniz gerekmektedir. Beslenme uzmanınızın size önerdiği listede yemenizde sakınca bulunmayan sağlıklı ve besleyici gıda maddelerini tüketebilirsiniz.

 

6. Tüp mide ameliyatından sonra meyve ne zaman yenir?

Meyveler vitamin, mineral ve lif içeriği yüksek sağlıklı besinlerdir. Ameliyattan sonra diyetinizin aşamasına göre meyveleri beslenmenize ekleyebilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken nokta glisemik indeksi yüksek olmayan sağlıklı lif dozuna sahip meyvelere öncelik vermenizdir. 1.aydan sonra katı gıdaya geçtiğinizde meyvelerinizi direkt yiyebilirsiniz.

 

7. Tüp mide ameliyatı olanlar nasıl beslenmeli?

Tüp mide ameliyatı olanlar ilk 2 hafta sıvı, sonraki 2-4 hafta püre besinler ve 1 ay kadar da yumuşak besinler tükettikten sonra normal beslenmeye geçmektedir. Normal beslenme düzeninde ise yukarıda bahsettiğimiz gibi makro besin gruplarına uygun şekilde beslenmelerini önermekteyiz.

 

8. Tüp mide ameliyatı sonrası kahve ne zaman içilir?

Kahve vücutta susuzluğa ve iştahsızlığa neden olabileceği gibi mideyi daha asidik hale getirmektedir. Bu sebeple en azından ilk 1 ay kahve tüketilmesini önermemekteyiz. Tüp mide ameliyatından 1 ay sonra günde küçük bir fincan kremasız, şekersiz hafif bir kahve içebilirsiniz.

 

9. Tüp mide ameliyatı sonrası çay içilir mi?

Tüp mide ameliyatından sonra ilk haftadan itibaren çok sıcak ve demli olmamasına dikkat edilerek çay içilebilir.

 

10. Tüp mide ameliyatından sonra ne zaman pasta yiyebilirim?

Ameliyattan sonra yumuşak beslenme dönemine geçtiğinizde kabuklu ve sert yemişler içermeyen şekersiz bariatriye uygun ev yapımı pasta küçük bir miktar yiyebilirsiniz.

 

11. Tüp mide ameliyatından sebze yiyebilir miyim?

Sebze ve meyveler sağlığımız için oldukça faydalı olan vitamin, mineral antioksidanları içermektedir. Ameliyattan sonra püre döneminden itibaren uygun miktar ve şekilde sebze tüketilebilir. Yemeklerinizde öncelikle protein kaynaklarını yemelisiniz, eğer yeriniz kalırsa çeşitlilik sağlamak adına öğününüze sebze ekleyebilirsiniz.

 

12. Tüp mide ameliyatından sonra salata ne zaman yenir?

Tüp mide ameliyatından sonra katı diyete geçtiğiniz zaman çoğu sebze ve meyveyi tüketebilirsiniz. Bu süre zarfında sindirim sorunu yaşamamanız adına tüm sebzelerinizin iyi pişmiş olması gerekmektedir. Tüp mide ameliyatından sonra marul, roka, maydanoz gibi salata malzemeleri çiğ olduğu için sindirimi daha zordur. Bu nedenle ilk 3 ay salata yemeniz önerilmez. Doktorunuz veya diyetisyeniniz 3 aydan sonra salata yemenizde herhangi bir sorun görmezse; küçük lokmalarla, iyi çiğneyerek ve porsiyon miktarınıza dikkat ederek sağlıklı ve besleyici salatalar tüketebilirsiniz. Salatalarınızı, kaliteli protein kaynağı içeren, düşük yağlı ve sossuz tercih etmelisiniz.

 

13. Tüp mide ameliyatı sonrası ekmek ne zaman yenir?

Ekmek yapısı gereği yapışkandır ve boğazınızda sıvı olmadan yutulması zor macunsu yapı oluşturabilir. Bu nedenle mide ameliyatından sonra katı gıdaya geçene kadar ekmek önerilmemektedir. Kızarmış ekmeklerin tüketimi daha rahat olacağı için katı gıdaya geçtikten sonra doğru çeşitteki ekmekleri kızartarak tüketebilirsiniz.

 

14. Tüp mide ameliyatından sonra ne zaman gazlı içecek içebilirim?

Soda / maden suyu gibi içeceklerde karbonat bulunmaktadır. Bu madde tüp mide ameliyatı olan hastaların midesine baskı uygulayarak gerilmesine neden olur ve mide kesilerinize zarar verebilir. Bu nedenle mümkünse mideniz tamamen iyileşene kadar karbonatlı içeceklerden uzak durmalısınız.

 

15. Tüp mide ameliyatı sonrası çikolata ne zaman yenir?

Çikolata yoğun yağ ve şeker içeren bir gıdadır. Tüp mide ameliyatından sonra mideye zarar vermemesi ve kilo kaybı sürecini olumsuz etkilememesi adına çikolata tüketimi bir süre için önerilmez. Ancak bu sonsuza kadar çikolata yiyemeyeceğiniz anlamına da gelmez. Mideniz tamamen iyileştikten sonra doktorunuz ve beslenme uzmanınız uygun gördüğü zaman küçük bir miktar şekersiz veya en az %80 bitter olan çikolataları ara sıra tüketebilirsiniz.

 

16. Tüp mide ameliyatı sonrası dondurma ne zaman yenir?

Hazır dondurmalar yüksek miktarda şeker ve yağ içermektedir. Aynı zamanda laktoz da bulunduğu için tüp mide ameliyatı sonrası mide tamamen iyileşene kadar şekerli dondurma tüketimi önerilmez. Midenizde soğuğa karşı hassasiyet oluşmuyorsa şekersiz ev yapımı dondurma / sorbeyi porsiyonlarınıza dikkat ederek tüketebilirsiniz.

17. Tüp mide ameliyatı sonrası çiğ köfte ne zaman yenir?

Çiğ köfte yapımında kullanılan bulgur ve yoğun baharat karışımı nedeniyle tüp mide ameliyatı geçiren hastalar için önerilen bir besin değildir. İlerleyen süreçlerde midenize dokunmayacağını düşünüyorsanız tüketmeden önce doktorunuza danışabilirsiniz.

 

18. Tüp mide ameliyatı sonrası kuruyemiş ne zaman yenir?

Kuruyemişler kaliteli yağ ve protein içeriği sebebiyle sağlıklı atıştırmalıklardır. Ancak bu durum onların hala ‘’ yağ ‘’ olduğu gerçeğini değiştirmez. Kilo verme ameliyatından sonra kalori değeri yüksek olan yemişlerin ilk 3 ay tüketilmesi önerilmemektedir. Mide tamamen iyileştikten sonra ise uygun porsiyonlarda tüketilebilir.

 

19. Tüp mide ameliyatı sonrası sarımsak yenir mi?

Sarımsak acı ve mideyi tahriş edebilecek bir besindir. Bu nedenle tüp mide ameliyatından sonra çiğ olarak yenmesi bir süre için önerilmez. Katı gıdalara geçtiğiniz andan itibaren yemeklerinizi pişirirken sarımsak ekleyebilirsiniz.

 

20. Tüp mide ameliyatından sonra patlamış mısır yenir mi?

Patlamış mısır uygun miktarda tüketildiğinde diyetlerde sağlıklı bir atıştırmalık olsa da kabuklu yapısı nedeniyle sindirimi zordur. Bu nedenle tüp mide ameliyatından sonra en az ilk 3 ay mide tamamen iyileşene kadar tüketilmesi önerilmez.