Obezite Ameliyatlarından Sonra Vitamin ve Mineral Kullanımı

Her insanın ‘’mikro besinler’’ dediğimiz vitaminlere ihtiyacı varken, herkesin vitamin takviyesine ihtiyacı bulunmayabilir. Yeterli ve dengeli bir beslenme programı ile vücudumuz için ihtiyaç duyulan vitamin ve mineral maddeleri yediğimiz besinlerle karşılayabiliriz. Düşük kalorili diyet yapanlar, vejetaryenler, hamilelik, menopoz dönemi, besin alerjileri gibi bazı özel durumların varlığında, doktor önerisi ile vitamin takviyeleri kullanmaları gerekebilir.

Vitaminler vücutta neden gereklidir?

Vitamin ve mineraller insan vücudunda doğrudan üretilemeyen mikro besinlerdir. Küçük miktarlardaki gereksinimleri nedeniyle mikro besin olarak adlandırılsalar da vücudumuzdaki pek çok metabolik olayda önemli rol oynarlar. Bu nedenle yeterli miktarda vitamin ve mineral almak vücudumuzun normal süreçlerine devam edebilmesi için önemlidir.

Bariatrik cerrahiden sonra vitamin takviyesi almazsam ne olur?

Kilo verme ameliyatı ile yalnızca fiziksel görüntünüzde değişiklik meydana gelmez, aynı zamanda yaşam tarzınızda da köklü bir değişim meydana gelir. Tüp mide ya da Gastrik bypass ameliyatı fark etmeksizin ameliyattan sonra beslenmeniz eskisinden farklı olacak. Aldığınız besinlerin kısıtlanmasıyla birlikte bazı vitamin ve mineralleri besinlerle karşılayamaz duruma gelebilirsiniz. Vücudunuz için gerekli bu mikro besinleri yeterli miktarda almazsanız görevlerini yerine getiremezler ve bazı yan etkiler yaşayabilirsiniz. Bu nedenle, ameliyattan sonra vücudunuz için elzem olan mikro besinlerin seviyesini belirli aralıklarla kontrol ettirmeli ve takviyelerinizi almalısınız

Bariatrik cerrahiden sonra vitamin kullanmam gerekiyor mu?

Tüp mide, Gastrik Bypass gibi obezite ameliyatları geri dönüşüm imkânı olmayan gıda alımını kısıtlayan operasyonlardır. Özellikle Gastrik bypass ameliyatı, besin alımını kısıtlamaya ek olarak gıdaların emilimini de değiştirebilir. Gıda alımındaki kısıtlama ve besinlerin emilimindeki azalma vücudumuz için gerekli olan mikro besinlerin emilimini de etkiler. Tüp mide ameliyatı ve Gastrik bypass geçiren hastaların vitamin ve mineral ihtiyaçlarını karşılamaları için bazı besin desteklerini düzenli olarak kullanmaları gerekir.

 

Ameliyattan sonra hangi vitamin ve mineral eksiklikleri görülüyor?

Tüp mide ve Gastrik bypass ameliyatından sonra özellikle B1, B12 ve A ve D vitaminlerinde, kalsiyum, bakır ve demir minerallerinde eksiklik görülebilir.

 

B1 ( Tiamin) Vitamini Eksikliği

Tiamin ya da bilinen adıyla B1 vitamini;  ekmek, pirinç gibi tahıllarda, fasulye, mercimek gibi baklagillerde ve balık, kırmızı et, süt, yumurta gibi pek çok besinde bulunmaktadır. Gıdalarla alımı oldukça kolay olduğu için, normal ve sağlıklı beslenen bireylerde eksikliği sık olarak görülmez. Bununla birlikte, bariatrik cerrahi hastalarında tiamin eksikliği ciddi ve kalıcı yan etkilere sebep olabilen bir komplikasyondur. Genel toplumda eksikliği sık olarak görülmediği için, bariatrik cerrahi hastalarında teşhisi yanlış yapılabilmektedir.

Tiaminin emilim hızı en yüksek olarak ince bağırsağın üst bölgesinden olduğu için özellikle Gastrik bypass ameliyatından sonra eksikliği daha sık görülmektedir.

 

Bariatrik cerrahiden sonra B1 vitamin eksikliği neden olur?

Tiamin vücutta beyin, kas, kalp gibi dokularda yüksek oranda bulunur ancak, düzenli ve yeterli olarak alınmazsa hızla eksiklik meydana gelebilir. Bariatrik cerrahi gıda alımını kısıtlayan bir uygulamadır. Tiamin içeren besinlerin eskisi kadar çok tüketilmemesi, ameliyat sonrası vitamin takviyesinin düzenli olarak alınmaması gibi nedenlerle eksiklik görülebilir.

Bununla birlikte, uygulanan ameliyata bağlı olmaksızın hastaların operasyon sonrası sık kuma sorunu yaşamaları sonucu B1 vitamini eksikliği meydana gelebilmektedir.

 

B12 Vitamini Eksikliği

B12 vücudumuz için elzem olan ancak kendi kendimize üretemediğimiz bir vitamindir. Genellikle hayvansal kaynaklar ile aldığımız B12 vitaminin görevleri arasında;

• Kırmızı kan hücresi oluşumuna yardımcı olarak anemiyi önlemesi,
• Kemik sağlığını koruyarak osteoporozu önlemesi,
• Ruh halini iyileştirmesi,
• Beyin hücrelerinin sağlığını koruyarak hafıza kaybına engel olması,
• Enerji üretiminde görevli olması,
• Kalp sağlığı üzerindeki olumlu etkileri sayılabilir.

Tüp mide ameliyatından sonra B12 eksikliği neden olur?

B12’nin emilebilmesi için midemizde bulunan ‘’ intrinsik faktör ‘’ denilen bir maddeye ihtiyacı vardır. Midenin kesilmesi ile birlikte;

• Daha az besin maddesi tüketimi,
• İntrinsik faktörün daha az olması,
• Mide geçiş süresinin azalması gibi sebepler B12 eksikliğine neden olabilir.

Tüp mide ameliyatından sonra B12 eksikliğinin ne sıklıkla görülür?

B12 eksikliği Gastrik Bypass ameliyatında daha sık görülmekle birlikte, tüp mide ameliyatından sonra hastaların %12’sinde B12 eksikliği ortaya çıkmaktadır (1).

B12 eksikliğinin etkileri genel olarak yavaş ortaya çıkmaktadır. Takviyeleri kullanırken tahlillerinizde B12 seviyelerini normal sınırda görebilirsiniz.

D vitamini ve Kalsiyum Eksikliği

D vitamini ve kalsiyum minerali vücutta birbiriyle etkileşimli olarak çalışan iki önemli mikro besindir. Tüp mide ameliyatından sonra, azalan gıda alımı ile birlikte D vitamini ve kalsiyumun metabolizması değişir. Operasyondan sonra en sık gözlenen eksiklik olan D vitamininin azalmasıyla; kalsiyumun kandaki seviyesini de etkileyerek daha az emilmesine neden olur.

Obezite ameliyatı geçiren 176 kişinin 5 yıl boyunca takip edildiği bir araştırmada; ameliyattan 1 yıl sonra, standart bir gıda takviyesi kullanmalarına rağmen hastaların %34’ünde D vitamini eksikliği gözlenmiştir. D vitamini ve kalsiyum seviyelerindeki azalma kemik ve eklem sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir (2). Kemik sağlığını korumak adına ameliyattan sonra D vitamini ve kalsiyum desteklerinin düzenli ve yeterli miktarda kullanılması oldukça önemlidir. Gastrik Bypass geçiren hastalarda, tüp mide ameliyatı geçiren hastalara kıyasla daha yüksek oranda D vitamini eksikliği görülmektedir.     

 

Demir Eksikliği

Demir vücudumuzda pek çok önemli görevi bulunan önemli bir mineraldir. Demirin vücutta en önemli işlevi hemoglobinin üretilmesidir.

Bununla birlikte;

• Hücre ve dokuların büyüme ve gelişmesi,
• Bağışıklık sistemi,
• Beyin gelişimi,
• Yorgunluğu önlemesi,
• Konsantrasyon ve hafızayı desteklemesi gibi görevleri bulunmaktadır.

Tüp mide ameliyatından sonra, demir eksikliği %1 ile 54 arasında değişen oranlarda görülmektedir. Hastaların demir durumunu başarılı bir şekilde yönetmek için önleyici stratejiler ve etkili tedavi seçenekleri çok önemlidir.

 

Bakır eksikliği

Bakır minerali; baklagiller, patates, kuruyemiş, yağlı tohumlar, yeşil yapraklı sebzeler, kakao gibi besinlerde bulunur. Vücudumuzdaki çeşitli enzimlerin yapısında bulunan bakır özellikle sinir sistemi için önemli bir elementtir. Normal beslenmeye sahip bireylerde eksikliği gözlenmese de bariatrik cerrahiden sonra eksiklik gözlenebilir. Özellikle bağırsaktan emilimin engellendiği Gastrik Bypass ameliyatından sonra bakır eksikliği riski artmaktadır.

Obezite ameliyatından sonra yorgunluk, unutkanlık, öğrenmede güçlük, soluk cilt, soğuğa karşı hassasiyet hissediyorsanız bakır elementi açısından eksiklik yaşıyor olabilirsiniz. Ameliyattan sonra bakır eksikliği yaşamamak için size verilen multivitamin takviyelerini düzenli olarak kullanmanız önemlidir.

Bariatrik cerrahi sonrası kullanılan vitaminler nedir?

Tüp mide ameliyatı ve Gastrik Bypass sonrası doktorlarınız genel olarak, multivitamin, B12 vitamini, D vitamini, C vitamini almanızı isteyebilirler. Bu vitaminlerle birlikte kalsiyum ve demir minerallerini de ek olarak almanız gerekebilir.

 

Ameliyat sonrası vitamin ve mineraller nasıl kullanılır?

Ameliyattan sonra temin edebiliyorsanız öncelikle sıvı veya çiğnenebilir / ezilebilir formda almanız önerilir.